Trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động, tình trạng người lao động (NLĐ) bị chấm dứt hợp đồng đột ngột ngày càng gia tăng. Không ít trường hợp doanh nghiệp cho thôi việc trái quy định pháp luật, khiến NLĐ rơi vào cảnh mất thu nhập, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và an sinh. Để không bị thiệt thòi giữa “bão” sa thải, NLĐ cần nắm rõ các quy định pháp luật liên quan đến việc chấm dứt hợp đồng lao động và quyền lợi của mình.
- Những hành vi chấm dứt hợp đồng trái luật thường gặp
Thực tế, không ít doanh nghiệp áp dụng biện pháp trái quy định để chấm dứt hợp đồng, như:
Ép NLĐ viết đơn xin nghỉ nhằm tránh trách nhiệm bồi thường.
Ban hành quyết định cho thôi việc nhưng không có căn cứ pháp lý.
Áp dụng hình thức sa thải khi NLĐ không có hành vi vi phạm đến mức bị xử lý kỷ
luật sa thải theo Điều 125 Bộ luật Lao động 2019.
Hệ quả của việc làm này là người lao động bị mất việc đột ngột, không được hưởng trợ cấp thôi việc, bị gián đoạn quá trình tham gia bảo hiểm xã hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi chính đáng và con đường sự nghiệp của họ.
- Khi nào doanh nghiệp có quyền chấm dứt hợp đồng lao động?
Theo Điều 34 Bộ luật Lao động năm 2019, hợp đồng lao động chỉ chấm dứt trong các trường hợp cụ thể như:
Hợp đồng hết hạn (trừ NLĐ là thành viên ban lãnh đạo tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở mà chưa kết thúc nhiệm kỳ)
Đã hoàn thành công việc theo hợp đồng
Hai bên thỏa thuận chấm dứt hợp đồng
Người lao động bị kết án phạt tù nhưng không được hưởng án treo hoặc không thuộc trường hợp được trả tự do theo quy định tại khoản 5 Điều 328 của Bộ luật Tố tụng hình sự, tử hình hoặc bị cấm làm công việc ghi trong hợp đồng lao động theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.
Người lao động là người nước ngoài làm việc tại Việt Nam bị trục xuất theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
NLĐ chết, bị tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc đã chết
Người sử dụng lao động là cá nhân chết; bị Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc đã chết. Người sử dụng lao động không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động hoặc bị cơ quan chuyên môn về đăng ký kinh doanh thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ra thông báo không có người đại diện theo pháp luật, người được ủy quyền thực hiện quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật.
NLĐ bị xử lý sa thải
Một bên đơn phương chấm dứt hợp đồng đúng pháp luật theo Điều 35 và Điều 36
Người sử dụng lao động cho người lao động thôi việc theo quy định tại Điều 42 và Điều 43 của Bộ luật này.
Giấy phép lao động hết hiệu lực đối với người lao động là người nước ngoài làm việc tại Việt Nam theo quy định tại Điều 156 của Bộ luật này.
Trường hợp thỏa thuận nội dung thử việc ghi trong hợp đồng lao động mà thử việc không đạt yêu cầu hoặc một bên hủy bỏ thỏa thuận thử việc.
Ngoài những căn cứ nêu trên, việc buộc người lao động nghỉ việc sẽ bị xem là trái pháp luật.
- Quyền lợi của người lao động khi bị chấm dứt hợp đồng trái luật
Căn cứ Điều 41 Bộ luật Lao động 2019, NSDLĐ chấm dứt hợp đồng trái luật phải:
Nhận NLĐ trở lại làm việc, trả đủ tiền lương, đóng BHXH, BHYT, BHTN cho thời gian NLĐ không được làm việc.
Nếu NLĐ không muốn quay lại: NSDLĐ phải trả trợ cấp thôi việc theo Điều 46 và bồi thường ít nhất 2 tháng tiền lương.
Nếu NSDLĐ không muốn nhận lại: phải thỏa thuận thêm khoản bồi thường, tối thiểu bằng 2 tháng tiền lương.
Nếu NSDLĐ vi phạm nghĩa vụ báo trước (khoản 2 Điều 36: 30 ngày đối với HĐ xác định thời hạn, 45 ngày đối với HĐ không xác định thời hạn) thì phải trả thêm một khoản tiền tương ứng với tiền lương trong những ngày không báo trước
Có thể thấy, pháp luật lao động hiện hành dành cho người lao động một hành lang bảo vệ tương đối vững chắc. Khi đối mặt với quyết định chấm dứt hợp đồng, người lao động cần bình tĩnh rà soát các căn cứ pháp luật, chủ động thu thập chứng cứ, và nếu cần thiết hãy nhờ đến sự hỗ trợ từ các chuyên gia pháp lý để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.
Liên hệ để được tư vấn:
Điện thoại: 0912.056.876 – Luật sư Lưu Văn Sáng
0964.816.140 Nguyễn Thị Ái Ly
Website: https://phongphaplyls.com/
Địa chỉ trụ sở: 79/4 Lê Thị Riêng, Thới An, TP. Hồ Chí Minh