Gần đây, rất nhiều người lao động bị doanh nghiệp lấy lý do “ điều chuyển công việc”, “tái cơ cấu tổ chức” để buộc người lao động rời đi. Nhưng không phải trường hợp nào doanh nghiệp cũng có quyền làm vậy. Vì nếu sai quy định, đó có thể là sa thải trá hình.
1.Điều chuyển công việc – Chỉ là tạm thời
Theo Điều 29 Bộ luật Lao động 2019, người sử dụng lao động chỉ được điều
chuyển người lao động làm công việc khác trong những trường hợp như “Khi gặp khó khăn đột xuất do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, áp dụng biện pháp ngăn ngừa, khắc phục tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, sự cố điện, nước hoặc do nhu cầu sản xuất, kinh doanh”.
Bên cạnh đó còn phải đảm bảo:
Báo trước ít nhất 03 ngày làm việc, nêu rõ lý do, thời hạn và vị trí mới (phù hợp với sức khỏe, giới tính của người lao động).
Không quá 60 ngày cộng dồn trong một năm, trừ trường hợp được người lao động đồng ý bằng văn bản.
Nếu tiền lương của công việc mới thấp hơn tiền lương của công việc cũ thì được giữ nguyên lương trong 30 ngày đầu tiên. Sau thời gian đó, nếu lương ở công việc mới thấp hơn thì mức lương ít nhất phải bằng 85% lương cũ nhưng không được thấp hơn mức lương tối thiểu.
Nếu người lao động không đồng ý, mà công ty lấy đó làm lý do để cho nghỉ việc thì đây là hành vi đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật (theo điều 39 Bộ luật Lao động 2019).
2. Trường hợp công ty “tổ chức lại cơ cấu” , muốn hợp pháp phải làm đúng quy trình
Nếu doanh nghiệp thật sự tổ chức lại cơ cấu, thay đổi công nghệ hoặc vì lý do kinh tế khiến vị trí việc làm của người lao động không còn nữa. Thì có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo Điều 46, 42 Bộ luật lao động 2019. Tuy nhiên, để hợp pháp, doanh nghiệp phải tuân thủ đúng quy trình tại Điều 44 của bộ luật này, bao gồm:
Xây dựng phương án sử dụng lao động (nêu rõ ai được bố trí lại, ai bị chấm dứt,…)
Trao đổi với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở
Thông báo cho cơ quan quản lý Nhà nước về lao động cấp tỉnh ít nhất 30 ngày trước khi thực hiện
Phương án sử dụng lao động phải được thông báo công khai cho người lao động biết trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày được thông qua.
Trả trợ cấp mất việc làm (Điều 47 Bộ luật Lao động 2019), đối với người lao động đã làm việc thường xuyên cho mình từ đủ 12 tháng trở lên mà bị mất việc làm theo quy định tại khoản 11 Điều 34 của Bộ luật này, cứ mỗi năm làm việc trả 01tháng tiền lương nhưng ít nhất bằng 02 tháng tiền lương.
Vậy, nếu công ty không thực hiện đầy đủ các bước trên, việc “cắt giảm nhân sự do cơ cấu” vẫn bị coi là trái luật.
3. Nếu người lao động không đồng ý bị cắt giảm thì sao?
Trong trường hợp doanh nghiệp tái cơ cấu và đủ cơ sở pháp lý, thì dù người lao động không đồng ý, doanh nghiệp vẫn có quyền chấm dứt hợp đồng.
Ngược lại, nếu lý do “tái cơ cấu” chỉ là hình thức, hoặc doanhg nghiệp không chứng minh được sự thay đổi thật, không báo trước, không trả trợ cấp,… Thì đây là đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật. Và theo Điều 41 Bộ luật Lao động 2019, người lao động có quyền yêu cầu
Nhận lại việc.
Truy trả tiền lương, BHXH trong thời gian không được làm việc.
Bồi thường ít nhất 02 tháng tiền lương.
Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, việc thay đổi vị trí, cơ cấu hay chấm dứt hợp đồng đều phải có căn cứ rõ ràng và tuân thủ đúng trình tự pháp luật. Hiểu rõ quy định là cách tốt nhất để người lao động bảo vệ mình.
